Γενικά, τα κουνούπια θεωρούνται ως η μεγαλύτερη ζωική απειλή για τον άνθρωπο, καθώς προκαλούν πολύ περισσότερους θανάτους από ότι άλλα ζωικά είδη.
Εκτός από την ελονοσία, η οποία απειλεί ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη, πολλά είδη κουνουπιών είναι δυνητικοί φορείς και άλλων σοβαρών ασθενειών, όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου, ο κίτρινος πυρετός και ο Δάγγειος πυρετός. Η θεραπεία για τα νοσήματα αυτά είναι αρκετά δύσκολη και συχνά λίαν επίπονη.
Ακόμα, εκτός από τη σημασία τους για τη δημόσια υγεία, τα κουνούπια παίζουν σημαντικό ρόλο στην οικιστική και τουριστική ανάπτυξη πολλών περιοχών, καθώς η όχληση που προκαλούν συχνά είναι απαγορευτική ακόμα και για επίσκεψη σε ορισμένες περιοχές.
Ταξινόμηση
Τα κουνούπια ανήκουν στην τάξη των Διπτέρων. Κυριότερα γένη είναι τα Culex, Aedes και Anopheles. Πολυάριθμα είδη που ανήκουν και στα τρία γένη, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα στην Ελλάδα.
Βιολογία
Τα κουνούπια είναι υδρόβια, δηλαδή χρειάζονται νερό για την ολοκλήρωση του βιολογικού τους κύκλου. Είναι ολομετάβολα (υφίστανται πλήρη μεταμόρφωση), δηλαδή τα στάδια ανάπτυξής τους είναι αυγόπρονύμφη-pupa-ακμαίο. Από τα στάδια αυτά, μόνο το ακμαίο δεν είναι υδρόβιο- ταυτόχρονα, αυτό είναι και το στάδιο που είναι αιμομυζητικό (μόνο τα θήλεα). Συνεπώς, τα κουνούπια βρίσκονται και αναπτύσσονται σε περιοχές με νερό, έστω και ελάχιστο.
Culex
Ανάμεσα στα γνωστά είδη του γένους αυτού που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας είναι και το C. Pipiens που είναι ιδιαίτερα πολυπληθές σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Μεταδίδει, μεταξύ άλλων, και τον Ιό του Δυτικού Νείλου, ενώ το θήλυ εναποθέτει σε υδάτινες επιφάνειες εκατοντάδες αυγά σε μικρό χρονικό διάστημα. Η διάρκεια του βιολογικού του κύκλου ποικίλλει ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες αλλά συνήθως, τη θερμή περίοδο του χρόνου, δεν ξεπερνά τον ένα μήνα. Το ακμαίο δραστηριοποιείται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Anopheles
Σε αυτό το γένος ανήκουν πολλά είδη, ορισμένα από τα οποία είναι φορείς της ελονοσίας. Η βιολογία του είναι παρόμοια με αυτή του Culex. Γενικά, τα Anopheles μπορούν να αναπυχθούν με ιδιαίτερη ευκολία σε νερό με οργανική ουσία («κρούστα») στην επιφάνεια.
Aedes
Σε αυτό το γένος, ανήκει και το γνωστό «κουνούπι-τίγρης», A. albopictus, που μεταδίδει διάφορες ασθένειες, μεταξύ των οποίων και τον Ιό του Δυτικού Νείλου, καθώς και άλλες εγκεφαλίτιδες. Το ακμαίο δραστηριοποιείται κατά τη διάρκεια της ημέρας (ιδιαίτερα νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα) ενώ συχνά απαντάται και σε υφάλμυρα νερά. Ωοτοκεί συνήθως σε επιφάνειες, στις οποίες θα υπάρξει νερό. Δημόσια Υγεία Πρόκειται για μια ομάδα εντόμων με τεράστια σημασία για τον άνθρωπο, η οποία ευθύνεται για μεγάλο αριθμό θανάτων.