Η σημασία των ξυλοφάγων έγκειται στην καταστροφή του ξύλου σε κατοικημένους χώρους.
Κατά συνέπεια, τα είδη αυτά δεν είναι, υπό τη στενή έννοια του όρου, έντομα «Δημόσιας Υγείας».
Ταξινόμηση
Με την έννοια ξυλοφάγα έντομα εννοούμε τα έντομα που προσβάλλουν το ξύλο. Εδώ μπορούμε να διακρίνουμε τρεις κατηγορίες ειδών: τα έντομα που βρίσκονται σε ξύλο κατοικημένων χώρων τα έντομα που βρίσκονται σε ξύλο ζωντανών δένδρων τα έντομα τα οποία προσβάλλουν και τις δύο κατηγορίες ξύλου Πράγματι, πολλά είδη που βρίσκονται σε δένδρα δεν μπορούν να συνεχίσουν την προσβολή σε οικίες, όπως τα Scolytidae. Από την άλλη μεριά, πολλά είναι τα είδη εντόμων τα οποία, παρόλο που βρίσκονται σε δένδρα, βρίσκονται συχνά σε οικίες, χωρίς όμως να δείχνουν προτίμηση στο επεξεργασμένο ξύλο, όπως πολλά Buprestidae.
Γενικά, τα έντομα του επεξεργασμένου ξύλου κατατάσσονται σε τρεις τάξεις: τα Coleoptera (σκαθάρια ή «σαράκια»), τα Isoptera (τερμίτες) και τα Hymenoptera (ξυλοφάγα μυρμήγκια κ.ά.).
Βιολογία
Η βιολογία διαφέρει ανάλογα με την τάξη του εντόμου. Για τα Coleoptera, ο βιολογικός κύκλος συνδέεται άμεσα με το ξύλο, καθ όσον στις περισσότερες περιπτώσεις τόσο τα ατελή στάδια όσο και τα ακμαία βρίσκονται μέσα σε στοές τις οποίες διανοίγουν.
Η διάρκεια του βιολογικού τους κύκλου ποικίλλει ανάλογα με το είδος, από 1 έως και 10 έτη. Συνεπώς, η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί και στην ασφαλή αντιμετώπιση. Αντιθέτως, αν αυξηθεί ο αριθμός των στοών, η καταπολέμηση καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη.
Οι σημαντικότερες οικογένειες ξυλοφάγων Coleoptera είναι τα Anobiidae, Cerambycidae, Lyctidae Bostrychidae. Στην περίπτωση των Hymenoptera, στα οποία ανήκουν διάφορα είδη ξυλοφάγων μυρμηγκιών, σφηκών και μελισσών, το ξύλο χρησιμοποιείται ως «φωλιά» ή για ωοτοκία, ενώ κάποια είδη μυρμηγκιών (όπως τα Camponotus) διανοίγουν ήδη υπάρχουσες στοές και ευνοούνται από υψηλή υγρασία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο βιολογικός κύκλος των τερμιτών. Πρόκειται για μια οργανωμένη κοινωνία, με βασιλιά, βασίλισσα, οπλίτες, εργάτες κ.ά.
Οι προσβολές στο ξύλο οφείλονται αποκλειστικά στην δραστηριότητα των εργατών, οι οποίοι ταΐζουν τα άλλα άτομα της αποικίας από αναρροφημένο ξύλο (φαινόμενο που λέγεται «τροφάλλαξη»).
Στους τερμίτες συναντάμε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με την βιολογία τους και τον τρόπο προσβολής, δηλαδή υπόγειους τερμίτες, τερμίτες ξηρού ξύλου, τερμίτες υγρού ξύλου, τερμίτες-θεριστές κ.ά.
Τέλος, να σημειωθεί ότι πολλά ξυλοφάγα δείχνουν σαφή προτίμηση σε «μαλακά ξύλα» (κωνοφόρα) ενώ άλλα σε «σκληρά ξύλα» (δρυς, οξιά κ.ά.).